به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «تاریخ تجدد ژاپن» نوشته هاشم رجب‌زاده به تازگی توسط انتشارات جهان کتاب منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب چهارمین عنوان از مجموعه «تمدن و فرهنگ» است که این ناشر چاپ می‌کند.
نویسنده این کتاب، سال‌ها پیش و در دهه ۶۰ کتابی با نام «تاریخ ژاپن از آغاز تا معاصر» را به چاپ رساند که به دلیل مشکلات و بداقبالی هیچ نسخه‌ای از شمارگان ۲ هزار نسخه‌ای آن به فروش نرفته و با کمک چند کتابفروش به طور رایگان به دست دانشجویان علاقه‌مند رسیدند. کتاب مورد اشاره دو فصل داشته که عبارت بوده‌اند از: شرح رویدادهای پیش از تجدد با عنوان «از آغاز تا نهضت (سال ۱۸۶۸)» و دیگری «از نهضت (تجدد) تا پایان جنگ (سال‌های ۱۸۶۸ تا ۱۹۴۵)».
کتاب «تاریخ تجدد ژاپن» نسخه بازنوشته شده فصل‌های میانی کتاب «تاریخ ژاپن از آغاز تا معاصر» به بیان دقیق، از آغاز شرح وقایع دوره اِدو و حکومت خاندان سپهسالاری توکُوگاوا (سال‌های ۱۶۰۳ - ۱۸۶۷) تا پایان فصل دوازدهم آن کتاب با نام «ثمره تلاش، پیروزی در دو جنگ و پایان یک عصر» است یعنی سال‌های ۱۸۹۵ تا ۱۹۱۲، سال درگذشت امپراتور مِیجی. این امپراتور نقش مهمی در تاریخ تجدد ژاپن دارد. دوره امپراتور میجی بود که جامعه سنتی و منزوی ژاپن با غرب آشنا شده و توسعه علمی و صنعتی چشمگیری را آغاز کند. ژاپن دوران اصلاحات، به سرعت به یک نیروی برتر تبدیل شد و توانست ارتش امپراتوری روسیه را شکست دهد. این اتفاقات، الهام بخش مشروطه خواهان ایرانی نیز شد. امپراتور میجی هم‌عصر با ناصرالدین‌شاه قاجار بوده است.
روبه‌رو شدن ژاپن با دنیای غرب و بنیاد ژاپن نوین (۱۸۶۸-۱۸۷۳)، مشروطیت و قانون اساسی مِیجی و سپس حکایت پیروزی ژاپن در دو جنگ بزرگ (جنگ با چین در ۱۸۹۵ و غلبه بر قوای روسیه در ۱۹۰۴-۱۹۰۵) از جمله مباحثی هستند که نویسنده در کتاب پیش رو، به آن‌ها پرداخته است. هاشم رجب‌زاده به عنوان مولف این کتاب، پژوهشگر و استاد ایران‌شناسی و زبان و ادب فارسیدانشگاه‌های ژاپن است و کتاب‌ها و مقالات بسیاری درباره تاریخ و فرهنگ ژاپن منتشر کرده است. او در سال ۱۳۸۸ «نشان گنجینه مقدس» را برای ۲۷ سال تدریس دانشگاهی و تلاش برای معرفی فرهنگ و تمدن ایران به ژاپن و شناساندن فرهنگ و ادب ژاپن به ایرانیان، از دست امپراتور ژاپن دریافت کرد.
این کتاب ۴ فصل اصلی یا به تعبیر نویسنده، ۴ بهره دارد که به ترتیب عبارت‌اند از: بهره یکم: زمینه‌های تغییر؛ از دوره اِدو به عصر تجدد، بهره دوم: بنیاد ژاپن نوین (۱۸۷۳-۱۸۶۸)، ژاپن در راه عظمت -بحران مشروطیت (۱۸۹۴-۱۸۷۳) و بهره چهارم: ثمره تلاش: پیروزی در دو جنگ و پایان یک عصر.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
فرمان اکتبر ۱۸۸۱ امپراتور در اعلام مشروطیت و وعده افتتاح مجلس شورای ملی هشدا می‌داد: آنان‌که احیانا از تغییرات تند و خشونت‌بار جانب‌داری کنند و با این کار به صلح کشور لطمه بزنند، مورد قهر ما خواهند بود.
اما بسیاری برای قبول این مخاطره آماده بودند. طیّ چند روز از صدور این فرمان ایتاگاکی و گوتؤ یک سازمان سیاسی به نام جی یُو تو یا حزب لیبرال درست کردند. کمی بعد اؤکُوما ریکّن کای‌شین‌تو یا حزب ترقی‌خواه را تشکیل داد. این هر دو گروه امید داشتند که بر طرح قانون اساسی اثر بگذارند تا در آینده برای مصلحت و هدف خود از آن بهره‌مند شوند. این گروه‌ها، با جلب حمایت روشنفکران، سردبیران روزنامه‌ها، بنگاه‌های اقتصادی و ملاکان، در بعضی نواحی کشور به شور و شوق مردم در آستانه تشکیل مجلس دامن زدند؛ اما این دو حزب کم‌تر شباهتی با یکدیگر داشتند. لیبرال‌ها از نظر آیینی به سنت سیاسی ولایت توسا و از نظر اندیشه سیاسی به رادیکالیسم فرانسه وابسته بودند و بیش‌تر از نواحی روستایی حمایت می‌شدند. ترقی‌خواهان به شهرها امید داشتند و گرایش سیاسی‌شان به سنت ایالت هی‌زِن و لیبرالیسم انگلیس بود و هسته آن‌ها را شماری از روشنفکران و دیوان‌سالاران ناراضی، با پشتوانه بازرگانان و صاحبان صنایع جدید - مانند ایواساکی یاتارو، بنیادگذار میتسوبیشی - می‌ساختند و شعارشان اعتدال بود. می‌توان گفت که در میان اقلیت آگاه و بیدار سیاسی، بیش‌تر نسل جوان بودند که به حقوق و آزادی‌های اساسی دل‌بستگی داشتند؛ اما نیروی واقعی در سیاست ژاپن همواره به‌وسیله شخصیت‌ها اعمال شده است نه با اصول و مفاهیم مجرد. این شخصیت‌ها کوشیدند تا حزب راه میانه را دنبال کند.
اما میانه‌روی احزاب آن‌ها را از تعقیب دولت مصون نداشت. در واقع این هر دو حزب به‌زودی خود را با تهدید و فشار سرکوب‌کننده دولت روبه‌رو یدند. بدین‌سان عقاید عمومی به صورتی سازمان‌یافته بار دیگر رو در روی دولت شد.
این کتاب با ۲۶۴ صفحه، شمارگان ۵۵۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما